Çocuklarda Aşı Türleri ve Aşının Önemi: Her Aşı Neden Önemlidir?

Aşılar, çocuk sağlığını korumada en etkili önlemlerden biridir. Çocukları çeşitli bulaşıcı hastalıklardan koruyan aşılar, onların bağışıklık sistemini güçlendirirken, ciddi sağlık sorunlarına karşı önlem almamızı sağlar. Bu yazıda, çocuklarda yapılan aşı türlerini, bu aşıların önemini ve her aşının koruyucu etkilerini ele alıyoruz.

BCG Aşısı (Tüberküloz Aşısı)

• Uygulama Zamanı: Genellikle doğumdan sonraki ilk ay içerisinde yapılır.
• Koruyuculuk: BCG aşısı, özellikle tüberküloz menenjiti ve miliyer tüberküloza karşı %65 oranında koruma sağlar. Ülkemizde tüberküloz insidansı yüksek olduğundan uygulaması önemlidir.
• Özel Not: HIV hastalarında ve immün yetmezliği olan bireylerde dissemine BCG infeksiyonuna yol açabileceğinden dikkat edilmelidir.

Difteri-Tetanoz-Boğmaca (DTB) Aşısı

• Uygulama Alanı: Bu üçlü aşı, difteri, tetanoz ve boğmacaya karşı koruma sağlar. Ülkemizde tüm hücre boğmaca aşısı formu (DTwP) kullanılmaktadır.
• Yan Etkiler: Çocuklarda enjeksiyon yerinde kızarıklık, şişlik, ağrı gibi hafif yan etkiler sıklıkla gözlemlenebilir. Asellüler boğmaca aşısı (DTaP) ise daha düşük yan etki riski taşır ancak maliyetli olması nedeniyle ülkemizde henüz yaygın olarak kullanılmamaktadır.

Çocuk Felci (Polio) Aşısı

• Uygulama Şekli: Oral poliovirüs aşısı (OPV) ülkemizde yaygın olarak kullanılır ve zayıflatılmış virüs içerir.
• Riskler: Bağışıklık sistemi yetersiz olan kişilerde nadiren felç riski oluşturabilir. Bu nedenle immün yetersizliği olan çocuklarda inaktive poliovirüs aşısı (IPV) önerilir.
• Koruyuculuk: Ülkemizde çocuk felci görülme oranı azalsa da komşu bölgelerdeki riskler nedeniyle OPV uygulaması önerilmektedir.

Kızamık ve Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak (KKK) Aşısı

• Uygulama Yaşı: İlk doz 12-15 ay aralığında, ikinci doz ise 4-6 yaş aralığında yapılır.
• Koruma Alanı: Bu aşı, kızamıkçığa bağlı doğumsal hastalıklar ve kabakulağa bağlı komplikasyonları önlemede etkilidir. Bu aşının rutin olarak kullanımı, hastalıkların yayılmasını önler.

Hepatit B Aşısı

• Uygulama Zamanı: Yenidoğan döneminde 0, 1 ve 6. aylarda yapılır.
• Koruma Alanı: Hepatit B virüsüne karşı bağışıklık sağlar ve özellikle doğumdan hemen sonra yapılması önerilir.
• Ek Uygulama: HBsAg pozitif annelerden doğan bebeklere ilk 12 saat içinde HBIG uygulanır.

Haemophilus Influenza Tip B (Hib) Aşısı

• Koruma Alanı: Hib aşısı, menenjit ve pnömoni gibi ciddi hastalıklara karşı koruma sağlar.
• Gelişmiş Ülkelerde Kullanım: Rutin olarak Hib aşısı yapılan ülkelerde Hib infeksiyonu oranları büyük ölçüde düşmüştür. Ülkemizde de Hib aşısının rutin aşı takvimine alınması önerilmektedir.

Suçiçeği Aşısı

• Uygulama Yaşı: 1-12 yaş arası çocuklara tek doz yapılır; 13 yaşından sonra 2 doz uygulanması önerilir.
• Koruma Alanı: Suçiçeğine karşı yüksek koruma sağlar ve hastalığın yayılmasını önleyerek okul, yuva gibi toplu alanlarda bulaş riskini azaltır.

Hepatit A Aşısı

• Uygulama Yaşı: Genellikle 2 yaş üstü çocuklara uygulanması önerilir.
• Koruma Alanı: Hepatit A, çocuklarda akut karaciğer iltihabına yol açabileceğinden, riskli bölgelerde yaşayan çocuklarda aşılama önemlidir.

Kaynaklar

• Centers for Disease Control and Prevention (CDC), Vaccines for Children Program
• World Health Organization (WHO), Immunization in Practice