Orucun Faydaları Nelerdir?

Orucun faydaları nelerdir diye bir soru aklınıza takılıyorsa hiç düşünmeden eminim çok fazladır diyebilirsiniz. Çünkü oruç tutmanın din açısından olduğu gibi sağlık açısından da yüzlerce faydası vardır.

Ramazan ayında Müslümanlar olarak oruç tutarız ama faydası hakkında pek fazla bilgimiz yoktur. Tuttuğumuz orucun belki bilemeyiz ama bizlere bir çok faydası bulunmaktadır. Bunları sizlere maddeler halinde kısaca yazacağız.

Orucun Faydaları

Orucun bizim bildiğimiz manada faydalarından bahsetmeden önce maddi ve manevi faydalarını yazacağız. Bunlardan bazıları şöyledir:

İnsan nefsinin aşırı isteklerine ve ihtiraslarına engel olur. Oruç tutanlar daha sabırlı ve metin olurlar. Peygamberimiz: “Oruç sabrın yarısıdır.” buyurmuştur ve aynı zamanda: „Sabir imanın yarısıdır.” hadis-i şerifleriyle orucun, imanın dörtte biri olduğu sabit olmuştur.

Senenin diğer aylarında devamlı çalışan ve yorulan mide oruç aracılığıyla dinlenme imkanı bulur.

Oruç, toplumun ahlaki hayatini değiştirir, iyiye ve güzele götürür.

Toplumsal dayanışma ve yardımlaşmayı artırır. İnsan oruç tutup aç kalınca fakirlerin çektiğini daha iyi anlar ve bu konuda içinden fakirlere daha fazla yardım yapma duygusu gelir.

Zenginler, oruç sayesinde fakir ve yoksulların durumunu daha iyi anlar. Böylece bireyler arasında yardımlaşma, acıma, şefkat ve merhamet duyguları gelişir.

İlahi bir emir olduğu için ramazanda kendisine helal olan şeyleri yapmayan kimse haramlara hiç yaklaşmaz.

Bunlardan baska orucun bir cok dini yararlari vardir:

Orucun Sağlık Açısından Faydaları

Orucun sağlığa faydaları inanılmayacak kadar fazladır. Devamlı çalışan bir makinenin belli bir süre durdurulup dinlendirilmesi, ondan daha iyi verim almaya ve onu daha uzun zaman kullanmaya vesile olacağı gibi, senenin 11 ayı yoğun bir şekilde çalışan midemizin de bir ay dinlenmesi ve yoğun yemek baskısından kurtulması onun daha sağlıklı olmasını sağlayacaktır.

Peygamber Efendimiz (s.a.v) Ahmed ibn Hanbel’in Ebu Hureyre’den rivayet ettiği bir hadis-i şerifte “Oruç tutun ki, sağlıklı olasınız.” buyurmuşlardır. Efendimiz’in (sas) bu sözü günümüzde daha iyi anlaşılmakta ve orucun insan vücuduna faydası daha iyi görülmektedir.

Devamlı çalışan mide, karaciğer ve diğer sindirim organlarının dinlenmesi ve kendi kendilerini toparlaması insana büyük bir fayda getirir.” Çünkü oruç bir perhizdir. Vücutta depolanan zararlı yağların erimesine katkıda bulunur. Oruçlu insan belli bir düzen içinde yaşar.

Tabi bir de orucun hakkı verilerek tutulur, iftarda birkaç günlük yemek yenmezse, bu, insanın biraz kilo vermesine; damar sertliği, yüksek tansiyon, kalp gibi hastalıkların kendisinde bulunmamasına yardımcı olur. Sinir sistemine faydası vardır Orucun bedene faydasının yanında ruha ve sinir sistemine de faydaları vardır.

Orucun Bilimsel Faydaları

Oruç tutmanın bilimsel açıdan faydalarını madde madde sizlere kısa şekilde yazacağız. Buradaki veriler doktorlar tarafından incelenip ortaya çıkarılmıştır.

1. Cildi temizler.
2. Zihinsel fonksiyonların artmasını sağlar.
3. Karaciğeri dinlendirir.
4. Bir çok kötü alışkınlığı bıraktırır.
5. Kansere karşı savaşır.
6. Yaşlanmayı geciktirip insanı genç tutar.
7. Hafızayı güçlendirmeye yardım eder.
8. Mide ve bağırsaklara iyi gelir.

Orucun Diğer Faydaları

Orucun, ilahi nimetlerin şükrüne bakan faydası

Cenâb-ı Hak, yeryüzünde insanların istifadesine sunmuş olduğu hesapsız nimetleri için, fiyat ve karşılık olarak, onlardan sadece şükür istemektedir. Şükür ise, bütün nimetleri Allah’tan bilmek, o nimetlere hakikî ihtiyacını hissedip kıymetini tam takdir etmekle olur.

İşte Ramazan orucu, hakikî, hâlis, çok büyük ve umumî bir şükrün anahtarıdır. Zira başka vakitler çok kişi, hakikî açlık duymadığı için, pek çok nimetlerin kıymetini takdir edemez. O nimetlere ne derece ihtiyacı olduğunu hakkıyla hissedip bilemez. Halbuki iftar vaktinde hakikî açlığın verdiği iştahla, kuru bir ekmeğin bile ne kadar kıymetli bir nimet olduğu yakînen hissedilir. En zengininden en fakîrine kadar her mü’min, nimetlere ihtiyacını hissedip değerini anlamakta mânen bir nevi şükre mazhar olur.

Hem oruçlu herkes, yemeden içmeden uzak kalma mecburiyeti cihetiyle, nimetlerin hakiki sâhip ve mâlikini de idrâk eder. Nimeti nimet bilir ve o nimeti vereni düşünür. Bu cihetle de mânen bir nevi şükür vazifesini yerine getirmiş olur.

Orucun içtimai hayata bakan faydası

İnsanlar, maişet ve geçim yönünden aynı seviyede yaratılmamış; fakir, zengin, orta halli gibi bazı sınıflara ayrılmıştır. Cenâb-ı Hak, maişetteki bu farklılık sebebiyle, zenginleri fakirlerin yardımına davet etmektedir. Ta ki zenginle fakir arasında büyük bir yaşayış farkı meydana gelmesin. Fakirler de zenginler gibi insanca bir yaşayışa, zaruri ihtiyaçlarını te’min edebileceği normal bir hayat seviyesine kavuşsun…

Cemiyette sınıflar arasında gerçek bir yardımlaşma ve dayanışmanın tesis edilmesi büyük bir zarurettir. Aksi takdirde fakirlerde zengine karşı kin ve haset, zenginlerde ise fakire karşı küçümseme ve hakkını gasp etme duyguları gelişir ki, bunun sonucu olarak da toplumun huzur ve saadeti kaybolur, asayiş ve iç güvenliği tehlikeye düşer. Demek ki huzurlu bir cemiyet yapısına kavuşmak için, sınıflar arasındaki uçurumların doldurulması, zenginle fakir arasında tam bir yardımlaşmanın temini ve karşılıklı hürmet, merhamet ve sevgi bağlarının tesisi şarttır.

Zenginlerin ve imkan sahiplerinin, fakir-fukaranın yardımına koşması ise, ancak onların acınacak hallerini ve açlıklarını, imkansızlıklarını yakinen bilmeleri, bir nebze olsun yaşamaları ve hissetmeleri ile mümkündür. Bu da en iyi şekilde oruçla gerçekleşir.

Orucun nefsin terbiyesine bakan faydası

İnsan nefsi, kendisini hür ve serbest ister, kendisine hiç karışanı olmadan, dilediği tarzda hareket etmeyi fıtri olarak arzular. Mahiyetindeki acizlik ve zayıflığı, kusur ve hataları hiçbir vakit görmeye yanaşmaz. Hadsiz nimetlerle beslenip yaşatıldığını, terbiye olunduğunu asla düşünmek istemez. Üstelik, servet ve iktidarı da varsa, gaflet içinde, ilahi nimetleri, gâsıbâne ve hırsızcasına hayvan gibi tutar. Adeta demirden bir vücudu, ölümsüz bir hayatı varmış, gibi bütün varlığıyla dünyaya sarılır, birçok kötü ahlak ve günahlar içinde yuvarlanıp gider.

İşte Ramazan-ı şerîf’te tutulan oruç, en zengininden en fakirine, en gafilinden en mütemerridine kadar herkese, nefsinin gerçek mahiyetini gösterir. Hiç kimsenin kendi nefsine malik olmadığını; Allah(c.c)’ın izni ve emri olmadan hiçbir şey yapılamayacağını hatırlatır. Oruç sayesinde nefsin ne derece zayıf ve aciz olduğu, demirden sanılan vücudun ise, ne kadar çürük ve dayanıksız bulunduğu bütün çıplaklığıyla ortaya çıkar. Nefsinin gerçek mahiyetini bu şekilde görüp idrak eden insan, artık başıboşluğu, serseriliği, nefsine itimat ve gururu bir tarafa bırakarak hakiki vazifesi olan şükür ve kulluk görevini omuzlarına yüklenip; kötü ahlaktan, günah ve sefahetlerden vazgeçer.

Orucun, nefsin firavunluk damarını kırmasına bakan faydası

İnsandaki nefs-i emmâre, Rabbini tanımak, O’nun emirlerine boyun eğmek istemez. Fir’avn gibi, bizzat kendisi rablık ve ilâhlık dâvasında bulunur. Nefsin bu damarını açlıktan başka hiçbir şekilde kırmak mümkün değildir.

İşte Ramazan orucu, doğrudan doğruya nefsin fir’avunluk cephesine darbe vurup kırar; ona za’fını ve fakrını hissettirerek Allah’ın âciz bir kulu olduğunu bildirir.

Rivayete göre, Cenâb-ı Hak nefse:

– Ben kimim, sen kimsin? diye sormuş. Nefis de:

– Ben benim, sen sensin! diye cevab vermiş. Bunun üzerine Allah ona azab vermiş, Cehenneme atmış, sonra yine sormuş:

– Ben kimim, sen kimsin?

Nefsin cevabı aynı olmuş:

– Ben benim, sen sensin!

Hangi azâbı verdiyse, nefis gurur ve enaniyetinden vazgeçmemiş. Nihayet uzun süre aç bırakarak

bir nevi oruç tutturmuş, sonra tekrar sormuş:

– Ben kimim, sen kimsin?

Nefis bu sefer şu cevabı vermiş:

– Sen benim Rabb-i Rahîmimsin, bense senin âciz bir kulun…

Orucun, kuran-ı kerim’in nüzülüne bakan faydası

Oruç ayı olan Ramazan ayı, Kur’ân-ı Hakîmin Resûl-i Ekrem’e (asm) indirilmeye başlandığı mübarek bir aydır. İlâhî vahyin ilk lemeân etmeye, hidâyet nurlarını saçmaya başladığı böyle ulvi ve yüce bir aya, insanların ne çok hürmet etmeleri gerektiği ve bu İlâhî hâtırayı kalb ve gönüllerinde devamlı olarak yaşatmalarının ne derece zaruret olduğu apaçık ortadadır.

İşte, oruç ibâdetinin bu ayda farz kılınmasının bir hikmeti de budur.

Oruç ibâdeti, Kur’ân’ın ruhu ve dâvetiyle, hedef ve gayesiyle ve indirilmesindeki İlâhî hikmetle son derece mütenasibdir. Kur’an bizatihî hidâyet ve nurdur. İnsanları takvâ ve merhamete, adâlet ve eşitliğe, iyi muamele ve muaşerete, doğruluğa, ihlâsa, nefsin hile ve desiselerinden temizlenmeye teşvik eder. Oruç ve onun hikmeti de böyledir. Çünkü oruç da insanları doğruluğa, ihlâsa, iyiliğe, nefis terbiyesine, merhamete yöneltir. Nefsi sabra, güçlük ve meşakkatlere katlanmaya, karşılaşılacak her türlü zorlukları yenmek ve engelleri aşmak için gereken dikkat ve metanete sevk eder.

Kısacası, oruç, Kur’an ayı olan Ramazan ayına en lâyık bir ibâdettir ve Kur’ân-ı Kerîm’in nüzûlünün sene-i devriyesini tes’îd ve ihyâ mahiyetinde büyük bir mânevî festivaldir.

Orucun, insanın uhrevi kazancına bakan faydası

İnsanoğlu bu dünyaya, âhireti için ziraat ve ticaret etmeye gelmiştir. Oruç ayı olan Ramazan-ı Şerîf ise, insanın bu uhrevî ticaret ve ziraati için en bereketli bir zamandır. Çünkü Ramazan-ı şerîf’te işlenen amellerin sevabı bire bindir. Kur’ân-ı Hakîm’in herbir harfinin sevabı, hadîslerin bildirdiğine göre, on hasene iken, Ramazan-ı şerîf’te herbir harfin sevabı on değil bin ve Âyete’l-Kürsî gibi bâzı âyetlerin herbir harfi binler ve Ramazan-ı şerîfin Cumalarında daha fazla olur. Ve Kadir gecesinde de 30 bine kadar çıkar.

Bu bakımdan Ramazan-ı şerîf, âhiret ticareti için, çok kârlı bir pazar; uhrevî hâsılat için gayet bereketli bir zemindir. Cenâb-ı Hakkın Rububiyet saltanatına karşı, beşerî ubudiyetin resmî geçiş yaptığı parlak ve kudsî bir bayram hükmündedir.

Gerçekten de Ramazan-ı şerîf, bu fâni dünyada, fâni ömür içinde, kısa bir hayatta, bâkî bir ömür

ve uzun bir hayatı kazanmaya en büyük vesiledir.

İşte böyle kudsî bir bayram veya kârlı bir pazarda, insanın oruç tutmak suretiyle yemek, içmek gibi süflî meşguliyetlerini, nefsin heves ve zevklerini muvakkaten terk etmesi ne derece lüzumlu, fıtrî, tam yerinde bir vazife olduğunu artık siz düşününüz…

Orucun, beden sağlına bakan faydaları

Orucun beden sağlığına yaptığı müsbet te’sir ve faydaları şöylece sıralayabiliriz:
* Oruç, sıhhatın anahtarıdır. Bir yıl çeşitli yemeklerle ve içilen meşrubatla yorulan, yıpranan sindirim organlarımıza dinlenme, toparlanma, güç ve kuvvet kazanma imkânları hazırlar. Devamlı çalışan bir makinanın muayyen zamanlarda nasıl bakıma ihtiyacı var ise, bunun gibi yorulan sindirim organlarımızın da hiç olmazsa senede bir ay dinlenmeye ve bakıma ihtiyacı vardır. Bunu da en iyi şekilde oruç ibâdeti yapmaktadır.

* Oruç vücudun açlığa, susuzluğa karşı mukavemetini de arttırır. İnsana dayanıklılık ve tahammül gücü kazandırır.

* Oruç ömrü de uzatır. Çünkü o, sıhhatın devamını ve gençlik çağının uzamasını te’min edebilir. Uzun yaşayan bir hasta, tıp nazarında uzun ömürlü sayılmaz. Uzun ömür, vücûdun dinç ve sağlam kalması demektir.

Oruç, aynı zamanda, çalışan kimseler için sıhhat ve rahatlık kaynağıdır. Çünkü orucun verdiği hafiflik ve rahatlık sâyesinde iç organlarımız

yediğimiz günlere nisbetle çok daha rahat çalışırlar. Bu rahat çalışma, bütün bedenimizde bir hafiflik ve zindelik meydana getirir. Ramazan günlerinde kendimizi kuş gibi hafif hissedişimizin sebebi, orucun verdiği bu zindeliktir.

Oruçlu olan kimse, günde iki defa yemek yer: Birisi iftarda, diğeri de sahurda. Bugün modern tıbbın öngördüğü yaşama tarzında da yemek öğünü ikidir. Çünkü ikiden fazla yemek öğünleri, hem bedenimize zarar vermekte, hem de zaman kaybına sebeb olmaktadır. Öğle yemeği te’siriyle vücudumuz kuvvetini ve canlılığını kaybeder, tenbelleşip uyuşur. Böyle bir bedenle işe başladığımızda randıman yarı yarıya düşecektir. Halbuki mide boş iken, beden daima hafif kalır. Çalışmasına aynı âhenkle devam eder.

Aslında, iftar ve sahurda aşırı yemek, mideyi tıkabasa doldurmak da doğru değildir. Çünkü o takdirde beden ve ruha dinlenme, rahatlama imkânı, vücut fabrikasına yıllık bakım ve tamir fırsatı verilmemiş, oruçtan beklenen netice ve fayda da te’min edilememiş olur.

Orucun vücut sağlığı açısından taşıdığı önemi Peygamberimiz hadîs-i şerîflerinde şu şekilde beyan buyurmuşlardır:

“Oruç tutun! Vücudunuz sağlam (ve sıhhatli) olsun.”

“Her şey’in bir zekâtı vardır. Vücudun zekâtı da oruçtur.”

Yani, zekâtı vermek, nasıl malı ve malın pisliğini giderip temizliyorsa, oruç da vücudu temizleyip vücuttaki zehirleri, fazlalıkları bertaraf eder; insanı hastalıklardan kurtarır.

Orucun, ruh sağlına bakan faydaları

Orucun, insanın ruh sağlığına ve mânevî hayatına verdiği bâzı faydaları şöylece sıralayabiliriz:
* Oruç, insan için maddî bir perhiz olduğu kadar mânevî bir perhizdir de… Çünkü insan nefsi, yeme, içme konusunda dilediği şekilde hareket ettikçe, kişinin beden sağlığına zarar verdiği gibi helâl-haram demeyip rastgelen şey’e saldırmak ve bulduğunu yutmakla da mânevî hayatını zehirler, ruh sağlığını tehlikeye düşürür. Artık kalb ve ruhun emrettiklerini yapmak, gösterdiği yolda gitmek, o nefse zor gelir. İnsanı kendi istediği, canının çektiği istikamete doğru sürükleyip götürmeye başlar.

İşte Ramazan-ı şerîf’te oruç vasıtasıyla, nefis, bir nevi perhiz ve riyazete alışır ve emir dinlemeyi öğrenir. İlâhî emre boyun eğerek helâl işleri bile terk ettiğinden, haramlardan çekinmek hususunda da tam bir meleke ve kabiliyet kazanır. Böylelikle bedenî olduğu kadar mânevî ve ruhî sıhhat ve âfiyete de kavuşur.

* İnsan midesi, vücuttaki bütün duygu ve cihazlarla alâkalı bir şekilde yaratılmıştır. Âdeta mide büyük bir fabrika, vücuttaki bütün duygu ve cihazlar da o fabrikanın hademesi, işçisi, yardımcısı hükmündedir. Bu mide fabrikası, bütün sene boyunca hiç tatil ettirilmeden çalıştırılırsa, nefis, mideye yardımcı durumunda olan bütün duygu ve cihazları, devamlı mide ile meşgul ettirir; onların kendilerine mahsus ibâdetlerini ve ulvî vazifelerini insana unutturur. İnsanoğlu sanki dünyaya sadece yiyip içmek için gelmiş gibi, kalbi, ruhu, aklı, fikri ve sair bütün duyguları ile midenin ihtiyacını te’min, rızkını bulmak için seferber olur. Bütün duygularıyla midesini düşünür hâle gelmesi ise, insanı mânen alçaltır, hayvancasına bir hayatın sâhibi kılar.

İşte Ramazan-ı şerîf orucuyla, her müslüman, bu dünyadaki vazifesinin, sırf mideyi beslemek onun ihtiyaçlarını te’min etmek olmadığını anlar. Her bir duygu ve cihazını, kendine mahsus ibâdet ve ulvî vazifelerinde istihdam eder. Bu sebeble, Ramazan-ı şerîf’te mü’minler, derecelerine göre, ayrı ayrı nurlara, feyizlere, mânevî sevinçlere mazhar olurlar. Kalb ve ruh, akıl ve sır gibi lâtifeler, o mübarek ayda oruç vasıtasıyla çok terakki ve tefeyyüzde bulunur. Midenin ağlamasına bedel, sair duygular mâsumâne gülerler..