Oktay Sinanoğlu hayatı Biyografisi
Oktay Sinanoğlu ve Türkçe
OKTAY SİNANOĞLU (1935-İtalya,Bari): Değişik ülkelerde iki kez Nobel Ödülü’ne aday gösterilen Prof. Dr. Sinanoğlu, 1953 yılında, Ankara’da TED’in Yenişehir Lisesi’ni birincilikle bitirdi. Sonradan “kolej” olan lisenin eğitim dili o tarihte tamamen Türkçeydi; takviyeli yabancı dil dersleri vardı. TED tarafından Amerika’ya burslu olarak kimya mühendisliği için yollandı. 1956’da ABD Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley Kimya Mühendisliğini birincilikle bitirdi. 1957’de ABD’de M.I.T.’den birincilikle Yüksek Kimya Mühendisi oldu. “Alfred Sloan Ödülü”nü aldı. 1959’da Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’de Kuramsal Kimya doktorasını yaptı; iki ödül kazandı. 1959-1960’da ABD Atom Enerjisi Merkezi’nde araştırmalar yaptı. 1961’de hem Harvard hem de Amerika’nın en tanınmış üniversitesi olan Yale’de kendisinin yeni kuantum (nicem) kimyası ve fiziği üzerine teorileri hakkında üst düzey dersler verdi. 1962’de Yale’de, 26 yaşında, Batının 300 yılda en genç profesörü oldu. ODTÜ Mütevelli Heyeti, kuramsal kimya bölümünü Türkiye’de de kuran Oktay Sinanoğlu’na mahsus olmak üzere “Danışman Profesör” unvanını verdi. ODTÜ’de eğitimin Türkçe olması için uğraş verdi. 1964’de Yale’de “Moleküler Biyoloji” konusunda ikinci kürsüsüne atandı. 1973’de Almanya’nın en yüksek “Alexander von Humboldt Bilim Ödülü”nü -bursunu değil- kazanan ilk bilimci oldu. 1975’de Japonya’nın “Uluslararası Seçkin Bilimci Ödülü”ni kazandı. Türkiye Cumhuriyeti Devleti, çıkardığı özel bir kanunla, Oktay Sinanoğlu’na ilk ve tek “Türkiye Cumhuriyeti Profesörü Unvanı”nı verdi. 1976’da Türkiye Cumhuriyet Özel Elçisi olarak Japonya’ya gönderildi; Türk-Japon Kültür, Eğitim ve Bilim İlişkileri temelini attı. Amerika Bilim ve Sanat Akademisinin ilk ve tek Türk üyesi oldu. Hindistan Devleti’nce davet edilerek Hindistan Cumhurbaşkanı ve Bakanlarla görüştürüldü. Meksika’da Üçüncü Dünya Ülkeleri’nin Bağımsızlığı için çalışmalar yürüttü. Yıldız Teknik Üniversitesi’nden yaş sınırında (67) emekli oldu. Yale’de ki hayat kaydıyla, ömür boyu olan iki kürsülü profesörlüğünü, Türkiye’nin ve Türkçe’nin başına gelenlerle daha verimli mücadele edebilme için, “emeritus professor” ünvanına çevirterek Türkiye’de ki faaliyetlerini daha da yoğunlaştırdı. O ara Türkiye genelindeki herhangi bir Evrenkentte (üniversite) yetenekli gençlere, fizik, kimya, matematik, moleküler biyoloji dallarında Mastır, doktora aşatırmaları yaptırması, her şeyi YÖK’ten soran rektörlerce engellendi (!). Ama Oktay Sinanoğlu, bir yandan bilimsel araştırmalarına dış ülkerede devam ediyor. 1962’den günümüze dek ilk TÜBİTAK Bilim Ödülü’nü, ilk Sedat Simavi Ödülü’nü alan Oktay Sinanoğlu, 1992’de “Bilgi Çağı Ödülü”nü, 1995’te “İLESAM Üstün Hizmet Ödülü”nü, “Yılın Fikir Adamı Ödülü”nü ve “Yılın Bilim Adamı Ödülü”nü ödüllerini aldı. 2001’de Yerel Gazeteler Birliği’nce “Halk Kahramanı Ödülü” verildi. Bu yıl da Antalya’da Uğur Mumcu Bilim Ödülü (2002), Karamanoğlu Mehmet Bey Türk Dili ödülü (2002), TÜRKSAV Türk Dünyası’na Hizmet Ödülü (2002) verilen Oktay Sinanoğlu, Kazakistan H.A. Yesevi Üniversitesi vb. gibi bir çok kuruluşta profesörlük, mütevelli heyeti üyeliği görevinde bulunmakta olup, Atatürk Kültür Kurumu Asli Üyesi’dir; 250 kadar uluslararası bilimsel yayını; bilimsel kuramları ve çeşitli dillere çevrilmiş kitapları vardır. Emine Çaykara’nın Sinanoğlu’yla özyaşam öyküsü üzerine söyleşi kitabı İş Bankası Yayınlarınca yayınlanmıştır.
