Tarık Buğra Kimdir? Biyografisi ve Hayatı

Süleyman Tarık Buğra, Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden biri olarak, Cumhuriyet dönemi edebiyatına önemli katkılarda bulunmuş bir yazar, gazeteci ve oyun yazarıdır. 2 Eylül 1918’de Akşehir’de doğan ve 26 Şubat 1994’te hayata veda eden Buğra, çok yönlü yazarlığıyla tanınır ve özellikle romanlarıyla büyük bir okuyucu kitlesine ulaşmıştır.

Kişisel Bilgiler:

Doğum Tarihi: 2 Eylül 1918
Doğum Yeri: Akşehir, Konya
Ölüm Tarihi ve Yeri: 26 Şubat 1994, İstanbul
Defnedildiği Yer: Karacaahmet Mezarlığı, İstanbul
Eşi: Jale Baysal (e. 1950–1968)
Çocukları: Ayşe Buğra
Ebeveynleri: Mehmet Nazım Bey, Nazike Hanım
Meslek: Yazar, gazeteci

Doğum ve İlk Yıllar:

Süleyman Tarık Buğra, 2 Eylül 1918’de Akşehir’de doğdu. Babası ağır ceza hâkimi Mehmet Nazım Bey, annesi ise Nazike Hanım’dı. Çocukluğunun geçtiği Akşehir, eserlerinde sıklıkla yer verdiği bir şehir haline geldi.

Eğitim Hayatı:

İlk ve ortaokulu Akşehir’de tamamlayan Buğra, ortaokulda Rıfkı Melül Meriç’in öğrencisi oldu. 1933’te ortaokulu bitirdikten sonra İstanbul Erkek Lisesi’ne yatılı öğrenci olarak devam etti. İstanbul Lisesi’nde Hakkı Süha Gezgin ve Pertev Naili Boratav gibi önemli isimlerin öğrencisi oldu. Yazarlık kariyerine onuncu sınıfta karar veren Buğra, Tarık Nazım müstear adıyla hikaye ve şiirler yazmaya başladı. Okulun yatılı kısmı kapanınca Konya Lisesi’ne geçti ve 1936’da mezun oldu.

İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde iki yıl okuduktan sonra İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne geçti. Ancak, maddi sıkıntılar nedeniyle eğitimini tamamlayamadan okuldan ayrıldı. 1942-1945 yılları arasında askerlik görevini yerine getirirken devlet memurlarının bıyıklarını kesme kuralını ihlal ettiği için on bir kez sürgün yaşadı. Askerlik görevini tamamladıktan sonra 1947’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ne kaydoldu. Burada Ahmet Hamdi Tanpınar ve Mehmet Kaplan’ın öğrencisi oldu.

Basın Dünyasıyla Tanışma ve İlk Eserler:

Askerlik görevi sırasında ilk piyeslerini ve ilk romanını yazan Buğra, basın dünyasıyla da tanışmaya başladı. 1948’de yazdığı “Oğlumuz” adlı hikaye, Cumhuriyet gazetesinin açtığı yarışmada ikincilik ödülüne layık görülerek Buğra’ya edebiyat ve basın dünyasının kapılarını açtı. 1949’da ilk kitabı olan ve içinde 13 öykü bulunan “Oğlumuz” yayımlandı.

Akşehir’de Gazetecilik ve Babasının Kaybı:

1949-1952 yılları arasında babasıyla birlikte Akşehir’de “Nasreddin Hoca” gazetesini çıkaran Buğra, 1952’de babasını kaybetmesi üzerine İstanbul’a döndü. Aynı yıl ikinci hikaye kitabı “Yarın Diye Bir Şey Yoktur” yayımlandı.

Milliyet Gazetesi ve Siyah Kehribar:

1952-1956 yılları arasında Milliyet, Vatan ve Yeni İstanbul gibi gazetelerde edebiyat tenkitleri ve denemeler yazan Buğra, 1955’te Siyah Kehribar başlıklı bir roman yazdı. Dönemin faşist İtalya’sında geçen roman, bazı eleştirmenler tarafından beğenilmezken Buğra’yı bir süre roman yazmaktan alıkoydu.

Küçük Ağa ve Edebi Başarı:

1963 yılında Yeni İstanbul gazetesinde tefrika edilen ve 1964’te kitap olarak da yayımlanan “Küçük Ağa” romanı Buğra’ya büyük bir şöhret kazandırdı. Mehmet Kaplan tarafından mezuniyet tezi olarak kabul edilen roman, Buğra’ya İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden diploma kazandırdı.

Farklı Türlerde Üretken Yıllar:

Küçük Ağa’nın ardından Buğra, hikaye, roman, oyun ve fıkra gibi farklı türlerde eserler üretmeye devam etti. “İbiş’in Rüyası”, “Fırtına”, “Yağmur Beklerken”, “Gençliğim Eyvah” ve “Firavun İmanı” gibi eserleriyle Türk edebiyatına katkıda bulundu.

Buğra, Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluş yıllarını anlattığı “Osmancık”la (1985) Millî Kültür Vakfı Edebiyat Armağanı’nı, “Yağmur Beklerken” romanı ile de 1989 Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü’nü kazandı. 1991’de devlet sanatçısı unvanını aldı.

Ölümü:

1993’teki ani rahatsızlığının ardından kanser teşhisi konulan Buğra, tedavi gördüğü Çapa Tıp Fakültesi Hastanesi’nde 26 Şubat 1994’te hayatını kaybetti ve cenazesi Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi.

Romanları:

Tarık Buğra’nın en ünlü romanları “Osmancık” ve “Küçük Ağa” olarak bilinirken ödül almış başka romanları da vardır. Aşağıda, Buğra tarafından yazılmış 22 roman listelenmiştir.

• Yalnızların Romanı
• Aşk Esirleri
• Tetik Çekildikten Sonra
• Ofsayd
• Sonradan Yaşamak
• İnce Hesaplar
• Abaza Paşa’nın Rüyası
• Şehir Uyurken
• Yanıyor mu Yeşil Köşkün Lâmbası
• Ölü Nokta
• Çolak Salih
• Siyah Kehribar
• Küçük Ağa
• Küçük Ağa Ankara’da
• İbiş’in Rüyası
• Firavun İmanı
• Bir Köşkünüz Var mı?
• Gençliğim Eyvah
• Dönemeçte
• Osmancık
• Yağmur Beklerken
• Dünyanın En Pis Sokağı