Yusuf Has Hacib Kimdir? Kısaca Biyografisi ve Hayatı
1017-1019 Yılları arasında doğduğu tahmin edilen Kutadgu Bilig yazarı Yusuf Has Hacib kimdir kısaca özet halinde eserleri bu haberimizde.
Yusuf Has Hacib
Yusuf Has Hacib, ölüm tarihi olan 1070 yılına kadar eserleri ile çok önemli hizmetler bırakarak önümüzü aydınlatan ender şahsiyetlerden birisidir. Yusuf Has Hacip, geride Kutadgu Bilig gibi bir eser bırakarak, insanların yapmaları yada yapmamaları gereken konular hakkında öğütler vermiştir.
Karahanlı Türkçesi ile yazılmış olan Kutadgu Bilig, Türk İslam tarihi açısından önemli eserler arasındadır. Kendisinin lakabı Balasagunlu Yusuf olarak kayıtlarda geçmektedir. Şimdi Yusuf Has Hacib kimdir kısaca biyografisi ve hayatı hakkında bilgiler verelim.
Yusuf Has Hacib Kimdir?
11. yüzyılın başlarında Balasagun’da doğmuş olan Yusuf Has Hâcib asil bir aileye mensuptur. Balasagun’da yazmaya başladığı Kutadgu Bilig (Mutluluk Bilgisi) adlı yapıtını 1069 yılında Kaşgar’da tamamlayarak Karahanlı hakanlarından Ebû Ali Hasan ibn Süleyman Arslan Hakan’a sunmuştur.
Yusuf Has Hacib Karahanlı edip, şair ve devlet adamı. Doğu Türkistan’daki Balasagun şehrinde, muhtemelen 1017 yılında doğdu. Asil bir Türk ve Müslüman aileye mensup olduğu tahmin edilmektedir. Balasagun’da tahsil ve terbiye gördü. Karahanlı hizmetine girip, ‘Has Hâcib’ unvanını almadan önce Balasagunlu Yusuf, olarak tanındı.
Balasagunlu Yusuf, kendini çok iyi yetiştirdi. Elli yaşlarındayken on sekiz ay içerisinde manzum olarak Kutadgu Bilig adlı meşhur eserini yazdı. Bu kitabı, Kaşgar’a gelip, 1070′te Karahanlı hükümdarı, edebiyat meraklısı Uluğ Kara Buğra Hana arz etti. Kara Buğra Han, Türklerin ahlâk hukuk ve devlet idaresi ile törelerini çok güzel olarak dile getiren eseri, Balasagunlu Yusuf’a, sarayında okuttu. Kutadgu Bilig, Karahanlı Sarayında günlerce okunup, çok beğenildi. ‘Uluğ Has Hâcib’ unvanı ile baş vezir yardımcılığı ile taltif edilerek, en yüksek Karahanlı devlet memuriyetlerinden biri verildi. Bu vazifesiyle ‘Yusuf Has Hâcib’ olarak tanınıp, tarih ve edebiyat literatürüne girdi.
Yûsuf Has Hâcib, İslâmî Türk edebiyatının, eseri elimize geçen ilk yazarıdır. Devrinin bilgin bir yazarı ve Türk tefekkür târihinin mümtaz bir düşünürüdür. Eserini, münacat, nât, cihar yâr-ı güzîn’i övme ile süslemiştir. Yûsuf Has Hâcib’in vefatı muhtemelen 1077′dir.