Yabancı cisimlerde ilk yardım yabancı cisim yutulmasında ilk yardım
Yabancı cisimlerin insan vucuduna kaçması sonucunda nasıl davranılmalı ve neler yapılmalıdır sorusuna cevaplar bulacağız.
Kesinlikle birtakım aletlerle yabancı cismi kendi başınıza çıkarmaya kalkışmayın: Aksi takdirde daha fazla yaralanmaya yol açabilirsiniz. Doktora gidin. Ancak çocuğunuz burnuna örneğin bakliyat soktuysa, bunu hemen çıkarmanız gerekir, çünkü parçalar şişip genişleyebilir. Ciddi öksürük ve yutkunma sorununa yol açan, yanlışlıkla yutulmuş yabancı cisimleri ve göze kaçan yabancı cisimleri kendi başınıza çıkarmaya çalışabilirsiniz. Aşağıda sıralanan acil müdahale önlemleri işe yaramazsa, çocuğunuzu olabildiğince ivedi bir şekilde doktora ulaştırmahsınız. işitme kanalına kaçmış yabancı cisimleri sadece doktor çıkarabilir.
0 İlkyardım Önlemleri:
> Çocuk yuttuğu bir yabancı cisimden dolayı nefes nefese hava almaya uğraşıyor ve morarma belirtileri gösteriyorsa, çocuğu üst bedeni aşağı gelecek şekilde dizinizin üstüne yatırın (aşağı sallandırmak). Şimdi elinizin iç kısmıyla kürek kemiklerinin arasına vurursanız, arka arkaya öksürmeye başlayacaktır. Şiddetli öksürük kesildikten sonra, çocuğun ağzındaki ya da gırtlağındaki yabancı cismi çıkarın. Bunun için çocuğu düz bir şekilde yere yatırın ve iki başparmağınızla çenesini aşağı doğru bastırarak, ağzını açın. Daha sonra başparmaklarınızdan biriyle diş sıralarının arasındaki yanağa bastırın. Diğer elinizin parmaklarıyla olabildiğince derine giderek, ağız ve gırtlak bölgesini araştırın ve yabancı cismi çıkarın. Bebeklerde bunun için bir iki parmağınızı kullanmanız yeter.
> Alt taraftaki gözkapağının içine kaçtıysa, gözdeki yabancı cisimleri kendi başınıza çıkarmayı deneyebilirsiniz. Bunu yaparken çocuktan yukarı bakmasını isteyin, alt gözkapağım aşağı doğru çekin ve alt gözkapağının iç çeperini temiz, nemli bir bezle, dışarıdan içeriye, yani burna doğru silin. Çocuğun gözünün içini suyla yıkamayın, o zaman çocuk refleks olarak gözünü kapatacaktır. Tahta ya da plastik, bir yerlere saplanmış ya da gözkapağının üst kısmına kaçmış yabancı cisimleri doktorun çıkarması gerekir.
> Bazen çocuk kafasını kuvvetle sallayınca, kulağa kaçan yabancı cisimler çıkabilir. Burundaki yabancı cisimleri çıkarmak için, burun deliklerinden birini kapayıp, çocuğun kuvvetlice sümkürmesini sağlamak bazen işe yarar.
> Bu ilkyardım önlemleri işe yaramadıysa, en kısa zamanda doktorla temasa geçmelisiniz!
0 Sık görülen belirtileri:
1- Çocuk yabancı cisim yuttuysa:
> Aniden başlayan, şiddetli öksürük ve ıslığa benzeyen solunum sesi
> Yutkunurken zorlanma
> Yüzün morarması
2- Çocuğun gözüne yabancı cisim kaçtıysa:
> Gözlerden yaş akması
> Gözün kızarması
> Gözkapağının sürekli ve hızla açılıp kapanması
3- Çocuğun burnuna yabancı cisim kaçtıysa:
> Sadece ağızdan nefes alma
> Genizden konuşma
4- Çocuğun kulağına yabancı cisim kaçtıysa:
> İşitme sorunları
Yabancı Cisim Yutulmasında İlk Yardım Nasıl Yapılır?
Hastaların çoğunluğu yabancı cisim yutma hikayesi ile getirilir. Sıklıkla olayı gören biri vardır. Büyük çocuklar ise kendileri ifade edebilirler. Bazen bir şaşkınlık sırasında ağızda tutulan bir cismin kaybolması ile cismin yutulmuş olabileceği sanılabiiir. Bunun yanısıra küçük kemikler balık kılçıklarıkabuklar kürdan ve benzeri maddeler farkına varılmadan yutulabilir ve komplikasyon çıkıncaya kadar saptanamazlar. Yemek borusunda yabancı cisim çoğunlukla sıkıntı ve ağrı yapar. Cisim mideye geçinceye kadar göğüste ağrı hissedilir. Eğer cisim burada yer*leşirse öksürük ateş yutma güçlüğüsolunum yolu enfeksiyonu gelişir. Tanı uzun süre konul*maz ise ağır enfeksiyon tablosu gelişir. Mideye inen yabancı cisimlerin %90-95’i hiçbir sorun yaratmadan bağırsaklara geçer. Ancak barsak sisteminde de muhtelif kısımlarda takılması söz konusu olabilir. Radyoopak cisimler bağırsaklarda kolayca radyolojik inceleme ile gösterilir. Ye*mek borusundaki yabancı cisimler özefagoshopi ile cerrahi ile çıkarılır. Çıkarılamayan cisimler mideye itilebilir.
Mide ve daha aşağıdaki yabancı cisimlerin dışkı ile atılımı beklenir. Genelde bu süre 4-6 gündür. Bu sırada cisim radyolojik inceleme ile takip edilir. Bu sürede hastaya düzenli beslen*me uygulanır ve dışkının tamamı incelenir. Küçük künt yuvarlak cisimler genellikle kolayca atılır. Yabancı cisimlerin fizik etkileri yanı sıra kimyasal etkileri de göz önüne alınmalıdır.
